Tüp bebek tedavisi günümüzde başarı oranı en yüksek olan yardımcı üreme tekniğidir ve doğal yolla gebelik elde edilemediğinde rahatlıkla uygulanabilir. 1 yıllık düzenli cinsel ilişkiye gebelik oluşmadığında artık kısırlık sorundan söz edilebiliyor ve hemen altta yatan unsurların belirlenmesi için muayene ve tetkiklere başlanıyor. İstenen sonuç elde edilemediğinde ise devreye tüp bebek tedavisinin girdiğini söyleyebiliriz. Tedavi için hangi koşulların gerektiği, tedavi aşamalarının neler olduğu gibi çiftlerin en çok merak ettiği hususlara değineceğiz. Öncesinde ise tedavinin nasıl yapıldığı konusunu kısaca irdeleyelim.
Tüp Bebek Nasıl Yapılır?
Genel olarak tüp bebek tedavisinde temel prosedür kadından ve erkekten alınan üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında buluşturulması ve döllenmenin meydana gelmesinin sağlanmasıdır. Bu noktada iki farklı teknik devreye giriyor. Bunlardan ilki kısaca IVF olarak adlandırılan in-vitro fertilizasyon yöntemi ve ikincisi de kısaca ICSI olarak adlandırılan mikroenjeksiyon tekniğidir. Her iki yöntemde de amaç döllenmenin meydana gelmesini sağlamak oluyor. Ardından döllenen yumurta anne adayının rahmine transfer ediliyor ve böylelikle tedavinin tamamlaması sağlanıyor. Eğer tedavi başarılı olursa embriyo transferinden bir süre sonrasında gerçekleştirilen gebelik testinin sonucu da pozitif çıkacaktır.
Her ne kadar başarı oranı yüksek bir tedavi olsa da tüp bebek ile bebek sahibi olma garantisi verilemez. Ancak tedavi başarılı olmadığından yeniden denenmesi de mümkündür. İkinci ya da üçüncü tedavi denemesinde de başarılı bir sonuç alınması mümkün olabiliyor. Dolayısıyla çiftlerin umudu sadece tek bir deneme ile sonlanmamalıdır.
Tüp Bebek Tedavisi İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Kısırlık tanısı konan çiftler için uygulanan tüp bebek tedavisi pek çok sorunun mevcut olmasına karşın hamilelik elde edilmesine olanak tanıyor. 35 yaş altı kadınlar için 1 yıl, 35 – 40 yaş arası kadınlar için 6 ay, 40 yaş üstü kadınlar için de 3 ay cinsel ilişkiyle gebelik oluşmaması durumunda devreye bu tedavi girebilir.
Hangi durumlarda tüp bebek tedavisinin uygulanabildiğine dair kısa bir liste aktarmakta fayda var.
- Adet düzensizliği yaşayan kadınlar
- Kadının yumurta rezervinde azalma olması
- Daha önce dış gebelik gibi sorunlar yaşanmış olması
- Yumurtalık iltihabı sorunu yaşanmış olması
- Ameliyat ile tüplerin alınmış olması
- Ameliyat nedeniyle rahim yapışıklığı sorunu yaşayanlar
- Tüplerin kapalı olması
- Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklara sahip olunması
Bilindiği gibi infertilite (kısırlık) sorunu sadece kadınlara bağlı olarak ortaya çıkmaz. Erkeklerde bulunan bazı sıkıntılar da bebek sahibi olmayı engelleyebiliyor ve bu gibi durumlarda da tüp bebekten faydalanılması mümkün olabiliyor. Erkeklerde uygun olan hasta tiplerine dair de şu bilgileri aktarabiliriz:
- Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlar
- Erken boşalma sorunu yaşayanlar
- Radyasyonlu ortamda uzun süre bulunanlar
- Testis travması yaşamış olanlar
- İnmemiş testis sorunu nedeniyle ameliyat geçirmiş olanlar
- Kanser tedavisi görmüş olanlar
Ayrıca çiftlerden birinde hepatit ya da HIV hastalığının olması durumunda bu tedavi seçeneğine yönelmek mümkün olabiliyor.
Tüp Bebek Aşamaları Nelerdir?
İlk defa tüp bebek tedavisinden faydalanacak olan çiftler için uygulanan prosedür karışık gibi gelebilir. Oysa sanıldığı kadar kompleks bir prosedürün uygulanmadığını söyleyebiliriz. Bu tedaviyi aşama aşama aktaralım.
İlk Muayene ve Değerlendirme
İlk aşamada çiftler için bazı muayeneler yapılır ve bazı tetkikler yaptırmaları da istenebilir. Bu sayede kısırlık sorununun daha detaylı bir şekilde değerlendirilmesi mümkün olacaktır. Çiftlerin tıbbi geçmişleri hakkında doktorlarına bilgi vermeleri son derece önemlidir. Daha önce infertilite ile alakalı tedavi görüp görmedikleri, cinsel yolla bulaşan hastalığa sahip olup olmadıkları gibi konularda aktarılan bilgiler, tedavinin daha doğru şekilde planlanmasına yardımcı olur. Kadınların mutlaka jinekolojik bir muayeneden geçirilmesi de gerekir. Detaylı bir değerlendirmenin yapılmasının ardından tüp bebek planlaması gerçekleştirilir ve ikinci aşamaya geçilebilir.
Yumurtalıkların Uyarılması
İkinci aşamada ise kadından çok sayıda yumurta elde edilebilmesi için yumurtalıkların uyarılması gerekir. Yumurta sayısının fazla olması, tedavinin başarı olasılığını da yükseltir. Yumurtaların uyarılması, ilaç kullanımıyla gerçekleştirilir ve bu aşamada kadının birkaç defa kontrole gitmesi, yumurtanın kontrolden geçirilmesi gerekir. Yumurtaların istenen olgunluğa erişmiş olması halinde ise çatlatma iğnesi enjekte edilir. Bu aşama her kadında aynı olmamakla birlikte genellikle 12 – 15 gün sürebilir.
Yumurta Toplama İşlemi (OPU)
Tedavinin bu aşaması kadınlarda endişe yaratabiliyor. Oysa yumurta toplama işlemi lokal anestezi altında yapılır ve asla ağrılı bir işlem değildir. Çatlatma iğnesinin yapılmasını takiben 36 sata sonrasında yumurtanın toplanması gerekiyor. Çoğunlukla yumurta toplanması aşamasında vajinal ultrasondan yardım alınsa da ender zamanlarda laparoskopi ya da transabdominal ultrason da tercih edilebilir. 20 dakika gibi kısa bir süre içerisinde işlemin tamamlandığını da belirtelim. Bu sürede erkeğin de sperm örneği vermesi gerekiyor.
Döllenme
Daha önce de değindiğimiz gibi döllenme laboratuvar ortamında gerçekleştiriliyor. IVF ya da ICSI tekniği ile döllenmenin meydana gelmesi sağlanabilir. IVF tekniği tercih edildiğinde döllenme doğal yolla gebelik oluştuğu zamanki gibidir. ICSI tekniği tercih edildiğinde ise kaliteli sperm hücreleri seçilerek yumurtaya enjekte edilir. Bu yöntemlerin her ikisinde de amaç döllenmenin meydana gelmesidir. Embriyonun 3 – 5 gün laboratuvar ortamında kalması gerektiğini de belirtelim.
Embriyo Transferi
Tedavinin en kısa süren aşaması embriyonun transfer edilmesidir. Bu işlemin sadece 10 dakikada tamamlandığını belirtebiliriz. Embriyonun anne adayının rahmine transfer edilmesinin ardından anne adayının kontrole gelmesi gerekmez. Yaklaşık 12 gün boyunca beklenmesi gerekir. Bu aşama, tedavinin son aşamasıdır ve 12 gün sonrasında gebelik testi yapılabilir. Böylece gebelik elde edilip edilmediğinin anlaşılması mümkün olur.
Tüp Bebek Tedavisi Kaç Gün Sürer?
Çiftlerin tüp bebek tedavisinin ne kadar sürdüğü konusunda da bilgi sahibi olmak istemeleri gayet doğaldır. Ancak her çift için tedavi süresinin aynı olmayabileceğini belirtmemiz gerekiyor. Tedaviye başlanmadan önce bazı tetkiklerin yaptırılması gerekiyor. Tetkiklerin nerede yapıldığı, laboratuvar ortamındaki yoğunluk gibi nedenlerle sonuçların çıkma süresi aynı değildir. Sonuçlar çıkmadan tedavi planlanamadığı için tedaviye başlanması da mümkün olmaz.
Bununla birlikte kadınlarda yumurtanın uyarılması ile birlikte yumurta olgunluğunun istenen seviyeye gelmesi de aynı zaman diliminde gerçekleşmeyebilir. Dolayısıyla tüm bunlar tedavinin kaç gün sürdüğü sorusunun yanıtının çiftler için aynı olmasını önlüyor. Genellikle 30 gün ile 45 gün arasında tedavinin tamamlandığını da söyleyebiliriz. Kadın ya da erkek için bazı ek işlemlerin yapılması gerektiğinde bu süre daha uzun olacaktır. Doktorunuz toplam tüp bebek tedavisi süresine dair size tahmini bir bilgi iletebilir.
Tüp Bebek Başarı Oranı Nedir?
Çok sayıda unsur, tüp bebek tedavisinin başarı olasılığını doğrudan etkiliyor. Bu nedenle başarı oranının % 45 ile % 75 arasında değişebileceğinin altını çizelim. Kadının yaşı, tedavi başarısını direkt etkileyen bir unsurdur. Yaş ilerledikçe tüp bebekle bebek sahibi olma olasılığı da azalır. İşte bu nedenle erken dönemde tedavi için başvurmak, başarılı bir netice alma şansını da yükseltiyor. Stresli bir yaşam süren, alkol ve tütün ürünleri kullanan, aşırı kiloya sahip olan çiftler için de tedavinin başarı oranı daha düşük olabilir. Bu tedaviye dair sorularınız varsa yorum bölümüne yazabilirsiniz.
